Greenpeace onderzocht de invoer van Russische olie en gas naar België. Sinds de Russische invasie op 24 februari 2022 zijn 316 schepen met Russische olie en gas aan boord aangemeerd in de Belgische havens. Dit vertegenwoordigt een volume van 12 miljoen m³ LNG en 9,2 miljoen m³ olieproducten. [1]
“Vanaf morgen mag Russische aardolie niet meer binnen in de Europese Unie, maar voor Russisch vloeibaar gas blijft de deur wagenwijd openstaan”, zegt Mathieu Soete, energie-expert bij Greenpeace België. “België heeft in 2022 zelfs 28% meer Russisch LNG ingevoerd dan in 2021, in vergelijking met 2019 ging dit maal vier. Russisch gas vertegenwoordigt intussen 12% van de Belgische gasinvoer. België is een draaischijf voor de Europese gasmarkt.” [2]
Fluxys sloot in 2015 een twintigjarig contract met Yamal LNG ter waarde van één miljard euro, voor de opslag en overslag van Russisch LNG. De terminal in Zeebrugge groeide zo uit tot een strategische tussenstop op weg naar de Europese maar ook Aziatische markt. LNG uit de haven van Sabetta in het Russische noordpoolgebied belandt zo onder meer in Duitsland, maar wordt ook massaal overgeladen op tankers richting China en Japan. [3]
De organisaties waarschuwen ook voor de impact van fossiel gas en met name LNG op het klimaat, meer bepaald van de methaanlekken doorheen de hele keten van winning, verwerking en transport van LNG. Wanneer methaan lekt en in de atmosfeer terechtkomt is het op korte termijn immers meer dan 80 keer krachtiger als broeikasgas dan CO2.
"Als slechts 3% methaan vrijkomt, is fossiel aardgas even slecht voor het klimaat als steenkool”, legt Angelos Koutsis, beleidsmedewerker energie bij Bond Beter Leefmilieu uit. “Volgens ramingen voor de Russische gasindustrie zou er wel 5 tot 7% methaan vrijkomen. LNG dient bovendien te worden gekoeld en getransporteerd, waardoor het per eenheid energie nog meer CO2- en methaanuitstoot veroorzaakt dan fossiel gas via pijpleiding. De aanzienlijke stijging in de invoer van LNG in België en Europa is daarom onverenigbaar met onze klimaatdoelstellingen." [4, 5]
Stoppen met de invoer van Russisch LNG en ons bevrijden van fossiel gas
"Als draaischijf voor fossiel gas afkomstig uit een land in oorlog, moet België zijn verantwoordelijkheid nemen", stelt Stefanie De Bock, campagnemedewerker bij Vredesactie. "De fossiele status quo maakt ons afhankelijk van autocratische regimes. Rusland betaalt zijn oorlog onder andere met inkomsten uit gas. Het contract tussen Fluxys en Yamal LNG spijst zo de Russische oorlogskas. Hechten de politici dan echt meer belang aan de winsten van de fossiele economie dan aan mensenlevens en klimaatbehoud? Een sterk klimaatbeleid is ook een vredesbeleid. De invoer van Russisch LNG moet stoppen en het contract met Yamal LNG moet op de schop."
In april vorig jaar lijstte Greenpeace 18 noodmaatregelen op om de afhankelijkheid van Russisch gas en olie snel af te bouwen. [6] Daarnaast is er structureel meer ambitie nodig op vlak van renovaties en hernieuwbare energie. “We moeten onze huizen en gebouwen absoluut beter isoleren. Zo verbeteren we niet alleen het leefcomfort van veel gezinnen en creëren we nieuwe lokale banen, maar kunnen we ons ook bevrijden van fossiel gas”, besluit Mathieu Soete. “Daarom roepen we alle beleidsniveaus op om via een nationaal huisvestings- en energiepact massaal te investeren in de isolatie van woningen en openbare gebouwen.” [7]
Noten:
[1] Eigen berekeningen van waarnemingen op www.marinetraffic.com
[2] Eigen berekeningen op basis van data van Eurostat
[4] Life cycle greenhouse gas emissions from U.S. liquefied natural gas exports: implications for end uses; Greater focus needed on methane leakage from natural gas infrastructure | PNAS
[5] https://www.bbc.com/news/science-environment-63457377
[6] Versneld los van olie & gas: 18 voorstellen voor een noodplan
[7] Verwarming in de Belgische residentiële sector vertegenwoordigt 14,9% van onze broeikasgasuitstoot (2021). Eén gezin op vijf in België is getroffen door energie-armoede (2022). Volgens een studie aangevraagd door de EU zou de ecologische transitie 80.000 banen scheppen in België (2019).