Dienstweigering in Finland:

197 dagen gevangenis
UPDATE: De asielaanvraag van Jussi Hermaja wordt op 14 januari behandeld door de Raad van State. Voor meer informatie zie de agenda.
Weinigen weten dat ieder jaar meer dan 60 jonge mannen veroordeeld worden tot 6 ½ maand gevangenisstraf voor hun weigering deel te nemen aan de militaire dienstplicht. Dit maakt van Finland het enige EU-land waarvan Amnesty International zegt dat er gewetensgevangenen bestaan. Jussi Hermaja vroeg in België politiek asiel aan. Al de 17-18 jarige mannen worden opgeroepen voor registratie, waar zowat 80 % zich inschrijft voor de militaire dienstplicht. Ongeveer 10 % wordt vrijgesteld omwille van medische redenen, en ongeveer 7 % kiest voor een alternatieve dienst. De militaire en de alternatieve dienst (in publieke diensten zoals ziekenhuizen, scholen, bejaardentehuizen, bibliotheken of sommige vzw's), worden verondersteld gelijkwaardige alternatieven te zijn. Toch is het zo dat de meest voorkomende militaire dienstplicht 180 dagen duurt, de alternatieve dienst 395 dagen. Bij de jaarlijkse registraties moeten de militaire ambtenaren verplicht informatie geven over de alternatieve dienst, maar meestal gebeurt dit niet. Bovenop de bestraffende lengte geeft de alternatieve dienst nog andere problemen. De autoriteiten worden verondersteld plaatsen te regelen voor de alternatieve dienst, maar in werkelijkheid is dit dikwijls de taak van de dienstplichtigen zelf, en in het ergste geval (daar het aantal mensen die aanvraag doen voor de alternatieve dienst groter is dan het aantal beschikbare plaatsen) moeten ze een deel van, of de hele 13 maanden in het trainingscentrum voor alternatieve dienstplichtigen verblijven. De plaatsen die alternatieve dienstplichtigen aanstellen, zijn verplicht hen te voorzien van een financiële tegemoetkoming, kost en inwoning, gezondheidszorg en vervoerskosten, maar veel van de plaatsen proberen onder deze verplichting uit te komen, vooral inzake huisvesting. Hoewel in vredestijd de keuze voorzien wordt tussen militaire en alternatieve dienst, bestaat er geen wet over het statuut van dienstweigeraars in oorlogstijd, en het zou de taak zijn van het 'Defensiepersoneel', de hoofdkwartieren van het Finse leger, om te beslissen over hoe de dienstweigeraars behandeld zouden worden. Dit kan betekenen dat iemand toch verplicht wordt wapens te dragen. Dit is wat zich voordeed tijdens WO II in Finland. Dienstweigeraar Arndt Pekurinen, raadslid van de Finse Antimilitaristische Liga, bracht jaren in de gevangenis door omwille van zijn weigering mee te werken met het leger. Hij werd geëxecuteerd nadat hij gehandboeid naar de frontlinie werd gebracht, waar hij weigerde zich te kleden in een militair uniform en een geweer aan te nemen. Dienstweigering Zo'n 60 Finse jonge mannen weigeren jaarlijks zowel de militaire als de alternatieve dienst. Sommige totaalweigeraars doen dit als protest tegen het registratiesysteem, anderen als protest tegen de bestraffende lengte en de andere problemen van de alternatieve dienst. De dienstweigeraars worden veroordeeld tot een gevangenisstraf gelijk aan de helft van hun resterende diensttijd, met een maximum van 197 dagen. Toch belandt niet iedere dienstweigeraar in de gevangenis. In 1987 werd een wet gestemd die in vredestijd Getuigen van Jehova vrijstelt van het registratiesysteem op basis van hun religieuze overtuigingen. Helaas weigert de overheid niet-religieuze pacifistische overtuigingen te erkennen als een aanvaardbare reden voor het weigeren van de militaire dienstplicht, en blijft ze dienstweigeraars die geen Getuigen van Jehova zijn, gevangen zetten. Andere groepen die niet opgeroepen worden voor de registratie, zijn de inwoners van Ahvenanmaa-eilanden (een autonoom, gedemilitariseerd gebied behorend tot Finland) en al de vrouwelijke burgers van Finland. In 1999 begon Amnesty International Finse totaalweigeraars als gewetensgevangenen te erkennen omdat ze de lengte van de alternatieve dienst als een straf beschouwen. Dit maakt van Finland, dat anders een goede reputatie genoot op vlak van mensenrechten en gelijkheid, het enige EU-lid met gewetensgevangenen. Geen asiel voor Jussi Jussi Hermaja, een Finse diensweigeraar die tot 197 dagen veroordeeld werd, vluchtte in 2001 naar België om politiek asiel aan te vragen. Daar België het enige land in de EU is dat niet automatisch de andere EU-landen als veilige staten classificeert, is het toch mogelijk voor iemand van een land binnen de EU om hier asiel aan te vragen. Maar het Commissariaat Generaal voor de Vluchtelingen besliste zelfs geen onderzoek op te starten en verwierp zijn asielaanvraag op staande voet. Het is duidelijk dat het EU-lidmaatschap en de goede reputatie van Finland betreffende mensenrechten, een effect hadden op de onwil van de Belgische autoriteiten om een onderzoek op te starten. Jussi ging ook in Finland in beroep tegen zijn gevangenisstraf, maar de Finse Raad van State weigerde zijn zaak te behandelen. Vervolgens diende hij beroep in bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Hij wacht nog steeds op een antwoord. Hoe dan ook, het feit dat het Finse alternatieve dienstsysteem discriminerend en bestraffend is, blijft bestaan, en Jussi's advocaat is tegen de verwerping in beroep gegaan bij de Raad van State van België. Het kan nog jaren duren vooraleer Jussi's beroep behandeld zal worden in de Raad van State. Ondertussen werkt hij bij Voor Moeder Aarde in Gent voor de vrijheid van zijn mede-dienstweigeraars. Meer info: Voor Moeder Aarde, Maria Hendrikaplein 5, 9000 Gent. Tel: +32 9 242 87 52 jussi@hermaja.org http://www.hermaja.org