Focus op Chili
Elk jaar op 15 mei organiseert de War Resisters’ International (WRI), waar het Forum voor Vredesactie de Vlaamse sectie van is, de Dag van de Gewetensbezwaarde. Wereldwijd vinden dan acties, seminars, petities enz. plaats over de zin van het dienstweigeren en over de problemen van de gewetensbezwaarden. Dit jaar richtte de WRI de spots op Chili en op de Latijns-Amerikaanse dienstweigerbeweging.
15 mei, Santiago, 10.45 u: vier Chileense activisten naderen tot bij het nationale Monument voor het Vaderland met de vlam der Chileense natie. Ze zetten zich incognito op het gras in het midden van de brede boulevard Alameda, vlakbij het presidentieel paleis. Als verkenners staan ze in verbinding met enkele andere groepjes activisten uit Chili, Colombia, Ecuador, Mexico, Paraguay, Spanje, Groot-Brittannië, Uruguay en Venezuela. Die bevinden zich nog aan het metrostation bij de universiteit. 10.50 u: een Chileen, een Paraguayaan en een Brit maken zich los van het station en begeven zich naar de hoek van Alameda met de Zentenostraat, waar het hoofdkwartier van de strijdkrachten staat. 10.55 u: andere kleine groepjes stappen rustig van het station naar het hoofdkwartier. Plots ontvouwt de eerste groep een groot spandoek vlak voor de ingang van het gebouw: ‘Noch Rekruten, noch dienstplichtontduikers / gewetensbezwaarden en totaalweigeraars’ (zie foto). Een tweede groep legt zich bliksemsnel neer op de stenen, terwijl een derde groepje activisten de liggende silhouetten met verf aftekent op de grond. Een tweede spandoek ‘Neen aan de verdrukkende wet / gewetensbezwaren, totaalweigering’ wordt opengevouwen enkele meters van de ingang. Daar verven anderen slogans op het trottoir: ‘Geen oorlog, geen dienstplicht / dienstweigeren’. Het schilderwerk was af nog voordat de politie kon ingrijpen – hoewel ze in de buurt massaal aanwezig was voor een verwachte nazi demonstratie. Als de oproerpolitie arriveert, met traangas en waterkanonnen, weet ze niet hoe ze moet reageren… Na enkele minuten besluiten we te vertrekken; met de spandoeken en slogans roepend gaat het richting Plaza des Armas in het centrum, waar we de actie beëindigen. Seminar en training De hierboven beschreven actie was het resultaat van een internationaal seminar met geweldloosheidstraining, waar gewetensbezwaarden uit verschillende Latijns-Amerikaanse landen aan deelgenomen hadden. De organisatie lag in handen van Ni Casco Ni Uniforme (Chili) en de WRI. Op dat seminar brachten dienstweigeractivisten uit verschillende landen verslag uit over hun thuissituatie. Zo had een Venezolaan het over de sociale militarisering onder president Chavez en over de verdeeldheid in zijn land, met paramilitairen aan beide kanten die iedereen intimideren die de voorgeschreven gedachtegang niet volgt – ofwel die van de pro-Chavez aanhang, ofwel die van de rechtervleugel van de oppositie. De Paraguayanen vertelden over hun grote bijval: meer dan 115.000 mensen verklaarden zich nu al dienstweigeraar, hoewel er in het land geen wet op gewetensbezwaren bestaat (of misschien juist daaróm!). Chilenen legden uit waarom ze actie voeren tegen hun wet op de dienstplicht, die een onaanvaardbare regeling voor gewetensbezwaren bevat. Het trainingsgedeelte ging over directe geweldloze actie, en paste dat toe op de planning voor 15 mei. We leerden over het planningsproces voor een actie, over het vastleggen van de doelstellingen, we werkten in groepjes de ideeën uit. Daarbij moesten een aantal problemen opgelost worden: het feit dat op dezelfde dag een nazi demonstratie tegen homo’s zou plaatsvinden; het onverwacht opduiken van een actie rond de wet gewetensbezwaren door een reformistische groep op dezelfde plaats; vele andere praktische details… Toen we daags voor de actie een simulatieoefening met een rollenspel speelden, leek die nog van geen kanten op de actie zoals hierboven beschreven. Niets bleek te lukken, en de ‘actie’ eindigde in complete chaos, iedereen voelde zich verloren, de ‘politiespelers’ waren de grote winnaars. Maar een degelijke evaluatie hielp ons om in te zien hoe belangrijk het is in elke actie je eigen rol te kennen en er aan vast te houden. Dat het dan in werkelijkheid zo succesvol is kunnen verlopen, bewijst hoe waardevol een goede voorbereiding en inoefening wel zijn. Een kracht om mee rekening te houden De actie was ook een goed voorbeeld van hoe groepen uit verschillende landen gecoördineerd kunnen samenwerken. De meeste van de deelnemende groepen uit Latijns-Amerika zijn aangesloten bij CLAOC, de Latijns-Amerikaanse Coördinatie voor Dienstweigering en Antimilitarisme; een deel van hen tevens ook bij de War Resisters’ International (WRI). Twee dagen na de actie op de Dag van de Gewetensbezwaarde, kwam CLAOC bijeen om de toekomstplannen en de samenwerking CLAOC-WRI te bespreken. Deze dagen in Santiago toonden goed aan hoe sterk en levenskrachtig de Latijns-Amerikaanse dienstweigerbeweging is, en ook dat ze werkt vanuit een duidelijk antimilitaristisch perspectief, dat veel verder gaat dan het loutere individuele recht op gewetensbezwaren. Van CLAOC zullen we in de toekomst nog veel horen, daar ben ik zeker van. De militairen in Latijns-Amerika zullen moeten leren aanvaarden dat het antimilitarisme een kracht is die niet langer te negeren valt… Andreas Speck (WRI campaigner) (in Peace News, June-August 2004) Ni Casco Ni Uniforme, Roberto Espinoza 1839, Santiago de Chile, Chili info@objecion.ci (Vertaling Peter Jochems)
Elk jaar op 15 mei organiseert de War Resisters’ International (WRI), waar het Forum voor Vredesactie de Vlaamse sectie van is, de Dag van de Gewetensbezwaarde. Wereldwijd vinden dan acties, seminars, petities enz. plaats over de zin van het dienstweigeren en over de problemen van de gewetensbezwaarden. Dit jaar richtte de WRI de spots op Chili en op de Latijns-Amerikaanse dienstweigerbeweging.
15 mei, Santiago, 10.45 u: vier Chileense activisten naderen tot bij het nationale Monument voor het Vaderland met de vlam der Chileense natie. Ze zetten zich incognito op het gras in het midden van de brede boulevard Alameda, vlakbij het presidentieel paleis. Als verkenners staan ze in verbinding met enkele andere groepjes activisten uit Chili, Colombia, Ecuador, Mexico, Paraguay, Spanje, Groot-Brittannië, Uruguay en Venezuela. Die bevinden zich nog aan het metrostation bij de universiteit. 10.50 u: een Chileen, een Paraguayaan en een Brit maken zich los van het station en begeven zich naar de hoek van Alameda met de Zentenostraat, waar het hoofdkwartier van de strijdkrachten staat. 10.55 u: andere kleine groepjes stappen rustig van het station naar het hoofdkwartier. Plots ontvouwt de eerste groep een groot spandoek vlak voor de ingang van het gebouw: ‘Noch Rekruten, noch dienstplichtontduikers / gewetensbezwaarden en totaalweigeraars’ (zie foto). Een tweede groep legt zich bliksemsnel neer op de stenen, terwijl een derde groepje activisten de liggende silhouetten met verf aftekent op de grond. Een tweede spandoek ‘Neen aan de verdrukkende wet / gewetensbezwaren, totaalweigering’ wordt opengevouwen enkele meters van de ingang. Daar verven anderen slogans op het trottoir: ‘Geen oorlog, geen dienstplicht / dienstweigeren’. Het schilderwerk was af nog voordat de politie kon ingrijpen – hoewel ze in de buurt massaal aanwezig was voor een verwachte nazi demonstratie. Als de oproerpolitie arriveert, met traangas en waterkanonnen, weet ze niet hoe ze moet reageren… Na enkele minuten besluiten we te vertrekken; met de spandoeken en slogans roepend gaat het richting Plaza des Armas in het centrum, waar we de actie beëindigen. Seminar en training De hierboven beschreven actie was het resultaat van een internationaal seminar met geweldloosheidstraining, waar gewetensbezwaarden uit verschillende Latijns-Amerikaanse landen aan deelgenomen hadden. De organisatie lag in handen van Ni Casco Ni Uniforme (Chili) en de WRI. Op dat seminar brachten dienstweigeractivisten uit verschillende landen verslag uit over hun thuissituatie. Zo had een Venezolaan het over de sociale militarisering onder president Chavez en over de verdeeldheid in zijn land, met paramilitairen aan beide kanten die iedereen intimideren die de voorgeschreven gedachtegang niet volgt – ofwel die van de pro-Chavez aanhang, ofwel die van de rechtervleugel van de oppositie. De Paraguayanen vertelden over hun grote bijval: meer dan 115.000 mensen verklaarden zich nu al dienstweigeraar, hoewel er in het land geen wet op gewetensbezwaren bestaat (of misschien juist daaróm!). Chilenen legden uit waarom ze actie voeren tegen hun wet op de dienstplicht, die een onaanvaardbare regeling voor gewetensbezwaren bevat. Het trainingsgedeelte ging over directe geweldloze actie, en paste dat toe op de planning voor 15 mei. We leerden over het planningsproces voor een actie, over het vastleggen van de doelstellingen, we werkten in groepjes de ideeën uit. Daarbij moesten een aantal problemen opgelost worden: het feit dat op dezelfde dag een nazi demonstratie tegen homo’s zou plaatsvinden; het onverwacht opduiken van een actie rond de wet gewetensbezwaren door een reformistische groep op dezelfde plaats; vele andere praktische details… Toen we daags voor de actie een simulatieoefening met een rollenspel speelden, leek die nog van geen kanten op de actie zoals hierboven beschreven. Niets bleek te lukken, en de ‘actie’ eindigde in complete chaos, iedereen voelde zich verloren, de ‘politiespelers’ waren de grote winnaars. Maar een degelijke evaluatie hielp ons om in te zien hoe belangrijk het is in elke actie je eigen rol te kennen en er aan vast te houden. Dat het dan in werkelijkheid zo succesvol is kunnen verlopen, bewijst hoe waardevol een goede voorbereiding en inoefening wel zijn. Een kracht om mee rekening te houden De actie was ook een goed voorbeeld van hoe groepen uit verschillende landen gecoördineerd kunnen samenwerken. De meeste van de deelnemende groepen uit Latijns-Amerika zijn aangesloten bij CLAOC, de Latijns-Amerikaanse Coördinatie voor Dienstweigering en Antimilitarisme; een deel van hen tevens ook bij de War Resisters’ International (WRI). Twee dagen na de actie op de Dag van de Gewetensbezwaarde, kwam CLAOC bijeen om de toekomstplannen en de samenwerking CLAOC-WRI te bespreken. Deze dagen in Santiago toonden goed aan hoe sterk en levenskrachtig de Latijns-Amerikaanse dienstweigerbeweging is, en ook dat ze werkt vanuit een duidelijk antimilitaristisch perspectief, dat veel verder gaat dan het loutere individuele recht op gewetensbezwaren. Van CLAOC zullen we in de toekomst nog veel horen, daar ben ik zeker van. De militairen in Latijns-Amerika zullen moeten leren aanvaarden dat het antimilitarisme een kracht is die niet langer te negeren valt… Andreas Speck (WRI campaigner) (in Peace News, June-August 2004) Ni Casco Ni Uniforme, Roberto Espinoza 1839, Santiago de Chile, Chili info@objecion.ci (Vertaling Peter Jochems)