Een andere wereld is mogelijk, maar hoe?
Verscheidenheid troef op de derde uitgave van het Europees Sociaal Forum in Londen (14 tot 17 oktober 2004). Naast de obligate aanwezigheid van activisten uit vakbonden en andere sociale bewegingen was dit keer ook de vredesbeweging uitdrukkelijk zichtbaar. Dat kon ook moeilijk anders met de vele aangekondigde acties en debatten waarin de terugtrekking van de Britse troepen uit Irak werd geëist. Maar of die andere wereld waarvan sommigen dromen noodzakelijkerwijs ook een betere, vreedzamere wereld is? Een impressie van ons bestuurslid Jan Van Criekinge uit Londen.
De War Resisters’ International (WRI), het internationale netwerk van pacifistische vredesorganisaties waarvan het Forum voor Vredesactie deel uitmaakt, had kosten noch moeite gespaard om een duidelijk eigen inbreng te hebben in het – overvolle - programma van het Europees Sociaal Forum (ESF) (1). Op de WRI-Council van Ohrid (juni 2004, zie Magazine 230) werd een oproep gelanceerd om in oktober naar Londen te komen. Er kwam zelfs een speciale ESF-uitgave van ‘The Broken Rifle’, het interne blad van de WRI, met een gedetailleerde beschrijving van alle activiteiten en workshops i.v.m. ‘vrede’ op en rond het ESF (2). Het Forum voor Vredesactie had onder meer workshops voorbereid over Bomspotting als model van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen massavernietigingswapens, actiestrategieën om de volgende oorlog te voorkomen, de militarisering van de Europese Unie; en over oorlog en het koloniale verleden. Tegengewicht nodig Want de kritiek indachtig op vorige uitgaven en op het World Social Forum, zou dit keer ook de radicaal pacifistische stem hoorbaar zijn in de schier eindeloze reeks van seminars en workshops. En dat was ook wel nodig als tegengewicht voor de al te dominante aanwezigheid van militanten van de Socialist Workers Party, nostalgische communisten, onvoorwaardelijke vrienden van Cuba en Palestina, Koerdische en Baskische nationalisten en zelfs regelrechte supporters van het gewapende ‘verzet’ in Irak. Als het maar stevig anti-Bush, anti-Blair, anti-Israël of antikapitalistisch was, volstond het al ruimschoots voor menige deelnemer om die ‘andere’ wereld een stap dichterbij te brengen. Vooral tijdens de betoging van zondagmiddag door het centrum van Londen viel die extreem-linkse aanwezigheid des te sterker op. Met de WRI-delegatie hebben we daarom wijselijk gewacht tot de allerlaatste deelnemers waren vertrokken. Het kleurrijke WRI-spandoek met het gebroken geweer sloot zo de bonte stoet af, net voor de Londense politie en de reinigingsploeg. Vuilnisbelt Het ESF in Londen trok overigens veel minder deelnemers dan de vorige edities. Van de door de organisatoren verwachte 40 tot 50.000 bezoekers daagden er nauwelijks de helft op. Sommige seminars hadden bijna meer sprekers achter de tafel en tolken in de cabines dan deelnemers in de zaal. Ook op ecologisch vlak was die andere wereld nog erg veraf, of was alleszins de kloof tussen woord en daad onpeilbaar groot. Wie zondagmiddag op het einde van de vergadersessies rondliep in de grote hal van het Victoriaanse Alexandra Palace kreeg makkelijk de indruk op een vuilnisbelt te zijn terechtgekomen. De vloer lag er bezaaid met weggegooide pamfletten en andere rommel. Van enige vorm van selectieve afvalinzameling had blijkbaar nog niemand gehoord. “Ja”, zei een jonge Afrikaanse vrouw, “een andere wereld is mogelijk, maar niet hier”. Creativiteit van de geweldloosheid Was de inbreng van de WRI en de diverse lidorganisaties dan verloren moeite? Zeker niet, wel integendeel. Voor mij is het duidelijk dat er nog een lange weg is af te leggen eer die ‘andere’ wereld min of meer vorm zal krijgen. En hoe die er dan zal uitzien, is maar de vraag. Daarom precies kan de bijdrage van de actieve geweldloosheid zo belangrijk zijn op dergelijke fora. Hier is de ervaring en de creativiteit van organisaties als het Forum voor Vredesactie (denk maar aan Bomspotting, acties tegen de wapenhandel, kritische vragen op aandeelhoudersvergaderingen, …) van onschatbare waarde. Hier krijgen we ook de kans om netwerken te vormen en mogelijke bondgenoten te vinden zonder alleen voor eigen parochie te preken. Want reken maar dat geweldloosheid als strategie en bewust actiemiddel nog grotendeels onbekend is bij vele ‘andersglobalisten’. En al levert een dergelijk forum niet meteen grote resultaten op, de aanwezigheid van WRI is niet onopgemerkt gebleven. Jan Van Criekinge (1)De volledige lijst is te vinden op de website van ESF 2004: http://www.fse-esf.org (2)Zie de website van WRI: http://wri-irg.org/news/2004/esfhome.htm
Verscheidenheid troef op de derde uitgave van het Europees Sociaal Forum in Londen (14 tot 17 oktober 2004). Naast de obligate aanwezigheid van activisten uit vakbonden en andere sociale bewegingen was dit keer ook de vredesbeweging uitdrukkelijk zichtbaar. Dat kon ook moeilijk anders met de vele aangekondigde acties en debatten waarin de terugtrekking van de Britse troepen uit Irak werd geëist. Maar of die andere wereld waarvan sommigen dromen noodzakelijkerwijs ook een betere, vreedzamere wereld is? Een impressie van ons bestuurslid Jan Van Criekinge uit Londen.
De War Resisters’ International (WRI), het internationale netwerk van pacifistische vredesorganisaties waarvan het Forum voor Vredesactie deel uitmaakt, had kosten noch moeite gespaard om een duidelijk eigen inbreng te hebben in het – overvolle - programma van het Europees Sociaal Forum (ESF) (1). Op de WRI-Council van Ohrid (juni 2004, zie Magazine 230) werd een oproep gelanceerd om in oktober naar Londen te komen. Er kwam zelfs een speciale ESF-uitgave van ‘The Broken Rifle’, het interne blad van de WRI, met een gedetailleerde beschrijving van alle activiteiten en workshops i.v.m. ‘vrede’ op en rond het ESF (2). Het Forum voor Vredesactie had onder meer workshops voorbereid over Bomspotting als model van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen massavernietigingswapens, actiestrategieën om de volgende oorlog te voorkomen, de militarisering van de Europese Unie; en over oorlog en het koloniale verleden. Tegengewicht nodig Want de kritiek indachtig op vorige uitgaven en op het World Social Forum, zou dit keer ook de radicaal pacifistische stem hoorbaar zijn in de schier eindeloze reeks van seminars en workshops. En dat was ook wel nodig als tegengewicht voor de al te dominante aanwezigheid van militanten van de Socialist Workers Party, nostalgische communisten, onvoorwaardelijke vrienden van Cuba en Palestina, Koerdische en Baskische nationalisten en zelfs regelrechte supporters van het gewapende ‘verzet’ in Irak. Als het maar stevig anti-Bush, anti-Blair, anti-Israël of antikapitalistisch was, volstond het al ruimschoots voor menige deelnemer om die ‘andere’ wereld een stap dichterbij te brengen. Vooral tijdens de betoging van zondagmiddag door het centrum van Londen viel die extreem-linkse aanwezigheid des te sterker op. Met de WRI-delegatie hebben we daarom wijselijk gewacht tot de allerlaatste deelnemers waren vertrokken. Het kleurrijke WRI-spandoek met het gebroken geweer sloot zo de bonte stoet af, net voor de Londense politie en de reinigingsploeg. Vuilnisbelt Het ESF in Londen trok overigens veel minder deelnemers dan de vorige edities. Van de door de organisatoren verwachte 40 tot 50.000 bezoekers daagden er nauwelijks de helft op. Sommige seminars hadden bijna meer sprekers achter de tafel en tolken in de cabines dan deelnemers in de zaal. Ook op ecologisch vlak was die andere wereld nog erg veraf, of was alleszins de kloof tussen woord en daad onpeilbaar groot. Wie zondagmiddag op het einde van de vergadersessies rondliep in de grote hal van het Victoriaanse Alexandra Palace kreeg makkelijk de indruk op een vuilnisbelt te zijn terechtgekomen. De vloer lag er bezaaid met weggegooide pamfletten en andere rommel. Van enige vorm van selectieve afvalinzameling had blijkbaar nog niemand gehoord. “Ja”, zei een jonge Afrikaanse vrouw, “een andere wereld is mogelijk, maar niet hier”. Creativiteit van de geweldloosheid Was de inbreng van de WRI en de diverse lidorganisaties dan verloren moeite? Zeker niet, wel integendeel. Voor mij is het duidelijk dat er nog een lange weg is af te leggen eer die ‘andere’ wereld min of meer vorm zal krijgen. En hoe die er dan zal uitzien, is maar de vraag. Daarom precies kan de bijdrage van de actieve geweldloosheid zo belangrijk zijn op dergelijke fora. Hier is de ervaring en de creativiteit van organisaties als het Forum voor Vredesactie (denk maar aan Bomspotting, acties tegen de wapenhandel, kritische vragen op aandeelhoudersvergaderingen, …) van onschatbare waarde. Hier krijgen we ook de kans om netwerken te vormen en mogelijke bondgenoten te vinden zonder alleen voor eigen parochie te preken. Want reken maar dat geweldloosheid als strategie en bewust actiemiddel nog grotendeels onbekend is bij vele ‘andersglobalisten’. En al levert een dergelijk forum niet meteen grote resultaten op, de aanwezigheid van WRI is niet onopgemerkt gebleven. Jan Van Criekinge (1)De volledige lijst is te vinden op de website van ESF 2004: http://www.fse-esf.org (2)Zie de website van WRI: http://wri-irg.org/news/2004/esfhome.htm