De MOX-paradox

Als de noot het mooist klinkt, Is de nood nabij
Recyclage van militair afval in civiel bruikbaar materiaal, Amerikaans plutonium uit kernwapens omsmeden tot MOX-grondbrandstof voor vredelievend gebruik in kerncentrales…: zeker pacifisten moet het als zoete muziek in de oren klinken. In die toonaard klinkt althans het loflied van dat de voorstanders van dit Amerikaans voorstel aanheffen. Ook Verhofstadt bezong het als een historische kans om mee te werken aan ontwapening.
Toch zingen de sirenen een ietsje té vals: de marketingtruc ‘recyclage’ - één monster omzetten in een vermeend minder-schadelijk ander gedrocht – verleidt geen enkel weldenkend mens meer. Eén: kernenergie heeft afgedaan - zelfs in de VS is die tendens ingezet. Twee: de meest valse noot is dat militair plutonium, eens omgezet in MOX, nooit meer in kernwapens bruikbaar zou zijn: een leugen. De met het MOX-scenario gepaard gaande transport en opslag van plutonium vergroten enerzijds de kans op verdere verspreiding. Anderzijds wordt met MOX in kerncentrales nog altijd méér plutonium geproduceerd dan weg-gesplitst. MOX bevat naast plutonium immers verarmd uranium (U-238), dat door bestraling nieuw plutonium wordt. Daarenboven kan een reactor slechts 20 à 30 % MOX bevatten, de rest is verrijkt uranium, en ook daaruit ontstaat plutonium. Dit ‘civiel plutonium’ is inderdaad minder geschikt voor militaire toepassing, maar dat er géén kernwapens mee kunnen gemaakt worden is een fabel, het is enkel wat moeilijker . Plutonium krijgen we de eerste paar duizend jaar niet meer de wereld uit. Het probleem valt enkel te beheersen door de bestaande voorraad zo onbruikbaar mogelijk te maken - hiervoor is verglazing momenteel de minst slechte oplossing - en door alleszins élke verdere productie radicaal stop te zetten. Neen aan de MOX-verwerking, dus. En ook neen aan kernenergie. Kernenergie is oorspronkelijk een militaire technologie, die haar civiele belofte nooit heeft kunnen waarmaken. De beste manier om verdere proliferatie van kernwapens tegen te gaan is: stoppen met kernenergie. Uiteraard verdient élk initiatief in de andere richting een applausje. Toch moet men achter de schermen durven kijken. Ook het mooi klinkende nucleaire ‘ontwapeningsakkoord’ tussen Bush en Poetin is een face lift, onderhuids woedt de kanker verder. In de coulissen werken de VS (en wie ook nog?) immers voort aan de ontwikkeling van kleinere, nog meer vernuftige kernwapens. Van de in het Non-Proliferatieverdrag opgenomen verplichting tot nucleaire ontwapening door de kernmachten is dus in de verste verte geen sprake, integendeel. Erger nog: de Bush-doctrine houdt in dat nu ook niet-kernwapenlanden nucleair mogen aangevallen worden ‘indien nodig’ – lees: als ze ervan verdacht worden een chemisch /biologische oorlogsbedreiging te vormen. “Pre-emptive strike”: preventieve aanval – het staat nu al in de oorlogspartituren geschreven. Tenzij. Misschien komt het nooit zover, wie weet. Wie weet zijn er in ons parlement, of in onze regering, of in onze Europese regeringen, in Europa…, mondige stemmen die zich solo tegen de koorzang keren: tegen de mantra dat wij samen met ‘onze bondgenoten’ nucleair de wereld het zwaard van Damocles boven het hoofd moeten blijven houden. Ja: ze zijn er wel, die dissonanten, maar ze kunnen het niet al te luidop laten horen, of hun politieke stem wordt snel en deskundig gesmoord. België en het gros van de EU, plus zij die aan de deur van EU/NAVO aankloppen…: we spelen allen mee in de verplichte oefening die de dirigent oplegt. Het Belgische instrument vind je in Kleine Brogel. En ook als de kernwapens daar ooit verdwijnen, dan nog spelen we mee in het orkest van de NAVO. MOX of geen MOX, de héle nucleaire doctrine is een kwestie van ‘to be or not to be’. Pre-emptive strike, de Bush-doctrine, is het zinderende basisakkoord dat heel onze wereld bedreigt. Dat onze Belgische en andere Europese regeringen, via de NAVO, in harmonie mee kwelen, is des te betreurenswaardiger: wij hebben hen verkozen, wij betalen hen, dus moeten zij de taal van de vrede stellen boven de waanzin van de pre-emptive strike. Zij moeten deze ‘recyclage’ van militair plutonium in MOX afwijzen als één lugubere, valse voetnoot op een hele notenbalk van waanzin.