Politiek: Bij macht en ontij

Wat een decennium geleden nog in het verborgene moest gebeuren is nu verheven tot officiële doctrine van zowel de NAVO als de Europese Unie: militaire operaties ‘out of area’. Dat en ander militair fraais in deze eerste aflevering in de reeks Macht en Ontij.
Ontslagbrief VS-diplomaat. Zo hoort u het ook eens van een ander: enkele citaten uit de ontslagbrief van de Amerikaanse diplomaat John Brady Kiesling, waarin hij zijn functie op de ambassade in Griekenland opzegt. “(…) Mijn geloof in mijn land en zijn waarden vormde mijn sterkste wapen als diplomaat. Het was niet te vermijden dat ik tijdens mijn twintig jaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken wat meer gesofistikeerd en cynischer zou gaan denken over de enge, egoïstische bureaucratische motieven die ons beleid soms bepalen. De menselijke natuur is wat hij is, en ik werd betaald om die natuur te begrijpen. En totdat deze regering aantrad slaagde ik er inderdaad in te geloven dat ik, door het beleid van mijn president te verdedigen, ook de belangen van het Amerikaanse volk en van de hele wereld ondersteunde. Dat geloof is nu weg. Het beleid dat we nu moeten verdedigen is onverenigbaar niet enkel met de Amerikaanse waarden, maar ook met de Amerikaanse belangen. Onze fervente hunker naar oorlog in Irak gooide onze internationale legitimiteit te grabbel, die altijd ons krachtigste defensief en offensief wapen is geweest. We zijn begonnen met de ontmanteling van het breedste en meest effectieve web van internationale relaties dat de wereld ooit kende. Dit beleid zaait instabiliteit en gevaar, i.p.v. veiligheid te brengen. Het opofferen van wereldbelangen voor binnenlandse politiek en bureaucratisch eigenbelang is weliswaar niet nieuw en ook niet typisch Amerikaans. Maar het is al van de Vietnam-oorlog geleden dat we nog zo’n systematische verdraaiing van gegevens en manipulatie van de Amerikaanse publieke opinie hebben meegemaakt. (…) De jongste twee jaar hebben we onze bondgenoten meer dan genoeg duidelijk gemaakt hoe onze eigen enge, commerciële belangen de door onze partners gekoesterde waarden doorkruisen. Het voorbeeld Afghanistan biedt hen weinig hoop over onze uitgangspunten voor de heropbouw in het Midden-Oosten en de belangen die daarmee gediend zullen worden. Zijn wij dan te blind geworden, zoals Rusland blind is in Tsjetsjenië, en Israël in de bezette gebieden, om – conform ons eigen advies – in te zien dat vernietigende militaire overmacht nièt het juiste antwoord is op terrorisme? (…) Ik neem ontslag omdat het niet lukt om mijn geweten te verzoenen met mijn geschiktheid om de huidige Amerikaanse regering te vertegenwoordigen.” Noot: de brief dateert van voor de spanningen met bondgenoot België over de genocidewet. NAVO gaat vreemd Datzelfde Amerikaanse beleid beschikt o.m. over de NAVO als kanaal om de bondgenoten liefdevol in zijn tentakels te omarmen, teneinde bepaalde waarden en belangen te vrijwaren. Een net dat zich voortaan niet beperkt tot alleen die bondgenoten… Begin juni (net te laat voor bespreking in ons vorig Magazine voor Vredesactie) heeft de NAVO-ministerconferentie het debat over de wenselijkheid van operaties buiten de verdragszone definitief beslecht. De ministers van Buitenlandse Zaken gingen akkoord over ‘de bereidheid om operaties te ondersteunen of te leiden en troepen te ontplooien op elke plaats waar de NAVO besloten heeft onze gezamenlijke veiligheid te verzekeren’. Het princiepsbesluit van november (Praag) voor out-of-area operaties (d.w.z. buiten het grondgebied der lidstaten en de noordelijke Atlantische Oceaan) wordt dus nog sneller dan verwacht in praktijk omgezet. Vanaf augustus neemt de NAVO de leiding over van de stabilisatiemacht in Afghanistan. En de NAVO zegde vier vormen militaire steun toe aan Polen dat deze zomer de leiding neemt van de stabilisatiemacht in een deel van Irak. Een ingreep in het Midden-Oosten tenslotte “wordt niet uitgesloten”, aldus secretaris-generaal Robertson. Een overname door de EU van de SFOR in Bosnië van de NAVO (waar sommige EU-landen naar lonken) stuit dan weer op Amerikaans verzet. Robertson geeft toe dat de NAVO een defensief bondgenootschap is, maar nu de bedreigingen van overal ter wereld kunnen komen, nu het hart van New York kan aangevallen worden uit Afghanistan, vereist de collectieve verdediging dat men die dreigingen gaat confronteren waar dat nodig is, argumenteert hij. “Wij exporteren veiligheid om te voorkomen dat we onveiligheid importeren”, aldus de VS-onderminister Buitenlandse Zaken. Ondertussen, in Europa De EU-top van de ministers van Buitenlandse Zaken in Griekenland (16/6) keurde de basisprincipes goed voor een EU-strategie tegen de verspreiding van massavernietigingswapens. De EU waarschuwt landen die massavernietigingswapens produceren en zich niet onderwerpen aan internationale controle, dat er desnoods geweld komt indien diplomatieke druk niet helpt. Lees: de EU hanteert vanaf nu net als de VS de strategie van de pre-emptive strike. Eerste potentieel ‘doelwit’ is Iran, dat ervan verdacht wordt aan atoomwapens te werken, want in een andere verklaring op de top zeggen de vijftien ‘zeer bezorgd te zijn over de recente ontwikkelingen daar”. Over de atoomwapens van Israël (dat zich allerminst iets aantrekt van internationale controle) wordt niet gerept, evenmin als over het niet naleven van de internationale akkoorden (vooral het non-proliferatie verdrag) die afbouw van de atoomwapens door de kernwapenmachten opleggen. Ondertussen, in België Terwijl we dit schrijven (6/7) en de regeringsvorming nog bezig is, beloofde Steve Stevaert een ‘pacifistisch regeerakkoord’. Lees deze uitspraak in het licht van bovenstaande twee artikeltjes, wetende dat België lid is van de NAVO en van de EU. Geen kindsoldaten België onderhoudt een vrij nauwe militaire samenwerking met het Afrikaanse Benin, in februari was Flahaut er nog op bezoek. De samenwerking trekt ook een pedagogisch jasje aan. In 1999 kreeg de KMS (Koninklijke Militaire School) de opdracht om in het Noord-Oosten het peterschap van de Prytanée Militaire in Bembèrèkè op zich te nemen. In 2001 werd dit uitgebreid naar het militaire meisjeslyceum in Natitingou (Noord-West Benin). Zo kregen beide scholen leesromans, kantoormaterieel, sportuitrusting en computerklassen. “Opgelet, het betreft hier geen kindsoldaten”, zegt de commandant van het militaire lyceum in Vox-Magazine (april 2003), het PR-blad van het Belgische leger (alsof hij ons dossier in dit Magazine voor Vredesactie al op voorhand had gelezen). “Het zijn bevoorrechte leerlingen die op kosten van de staat mogen studeren. Het lesprogramma wil enkel goed gedrag bijbrengen en de leerlingen het belang van een goede opleiding laten inzien. Onze leerlingen hanteren geen enkel wapen en leren geen gevechtstechnieken”. Het militaire lyceum krijgt enkel meisjes van 13 tot 18 jaar over de vloer. Afgestudeerden die slagen in een toelatingsexamen mogen naar België om hun opleiding aan de KMS voort te zetten. Twintig Beninse jonge mannen doen dat nu al aan deze Belgische militaire universitaire instelling. We besluiten dus dat caritatieve hulp aan Afrikaanse scholen en studenten blijkbaar tot de opdrachten van het Belgische leger behoort; alsof dit niet louter onder het staatssecretariaat voor ontwikkelingssamenwerking thuishoort. Of is het een van die vele manieren waarop het leger aan imagovorming werkt en zijn onmisbaarheid bewijst door zich ook in puur civiele opdrachten nuttig te maken? Rekrutering via de achterdeur Ook in Groot-Brittannië kampt het leger met rekruteringsproblemen en wordt het onderwijs ingehuurd om het imago bij te werken. Een samenwerkingsinitiatief tussen de ministeries van Defensie en van Onderwijs stuurt nu legerofficieren het slagveld van de school in. Ze komen er de leerkrachten een handje toesteken via onderwijs-onder-vier-ogen aan kinderen met disciplinaire problemen. Volgens het leger fungeren de militairen, met hun sterke leiderschap en ervaring in motiveren, als ideaal rolmodel voor de jonge gasten en draagt hun aanwezigheid op school bij tot betere schoolresultaten. Het initiatief begon in dertien lokale schoolgemeenschappen en zal wellicht snelle uitbreiding kennen. Niet in het minst omdat de legerautoriteiten er een middel in zien om de kinderen op het gedacht te brengen van een carrière in het leger. In de VS gaan ze ook al de pedagogische toer op om meer volk in het leger te krijgen. Omdat de jeugd tegenwoordig zo computergeoriënteerd is, ontwerpt men een elektronisch spel dat toont hoe leuk het er in het leger aan toe gaat. In dit spel vechten jongeren in groep tegen elkaar. Interessant detail is dat de spelers in beide kampen de rol van de goede, heldhaftige partij spelen tegen de terroristische te bestrijden vijand. Dit realisme is de ontwerpers van het spel wellicht ontgaan: in bijna alle conflicten beschouwen inderdaad de beide partijen zichzelf als de goeien. Luchtmacht spelen Ook in eigen land spaart men kosten noch moeite om jongeren warm te maken. Enkele citaten uit de mooie reclamefolder ‘A day at the Flight Academy’ voor de jongerendag op de basis van de 1Wing in Bevekom, mikkend op jongeren die aan een carrière als piloot denken. “Woensdag 16/4 wordt een dag boordevol fun. Sowieso ga je in een ontspannen sfeer een babbel kunnen slaan met mensen die van hun passie hun vak maakten (Frank De Winne is ook van de partij, nvdr). Maar er is meer. Alle deelnemers worden opgedeeld in squadrons. (…) Met heel je squadron samen verdien je via schiet- en hangoefeningen de eerste punten om mee te dingen naar de luchtdopen. Schieten met loodjes, maar zorg dat je op scherp staat! (…) Air Show: breng je oordopjes mee, want boven je hoofd zal er zich van alles afspelen. Een dolle mengelmoes van gespierde sensatie en subtiele vliegmanskunst”. Over wat gespierde vliegmanskunstenaars doen in tijden van oorlog wordt in de prachtige folder in alle talen gezwegen. Actualisering speelgoed We hebben het zelf nog niet gezien, maar de bekende speelgoedfabrikant Playmobil zou volgens een bericht in The Independent een nieuwe serie plastiek figuurtjes geïntroduceerd hebben. De traditionele dokters, brandweermannetjes, mechaniciens enz. worden nu aangevuld met chemische aanvalbestrijdingspersoneel, compleet uitgerust met beschermende outfits en gekke apparaatjes die veel weg hebben van stofzuigers. De oorlog tegen het terrorisme is nu ook tot het leven van de allerkleinsten doorgedrongen.