Zweden: dat land associeer je met rustige neutraliteit in oorlogsjaren, en een rol als verstandige bemiddelaar bij internationale conflicten. Maar de laatste jaren begint dat imago stevige barsten te vertonen. Zweden is betrokken bij de 'humanitaire' interventies in Afghanistan en nu ook Libië. En sinds 2004 kan iedere staat - tegen betaling natuurlijk - in het noorden van het land terecht voor militaire trainingen en testen met allerlei supermodern vliegend oorlogsmateriaal, zoals de snel evoluerende 'drones', onbemande gevechtsvliegtuigjes, die in Pakistan en Afghanistan ingezet worden. Daarvoor is een gebied zo groot als België ter beschikking gesteld, maar liefst 1/15 van Zweden, waar sinds eeuwen de inheemse Samen met hun rendieren wonen. Het kreeg de klinkende naam North European Aerospace Test Range, afgekort NEAT. Omdat het gebied zo uitgestrekt is, en omdat het er in de lange, donkere winters goed oefenen is op nachtelijke operaties, kwamen de 'klanten' vlot naar Zweden. Ook de NAVO organiseerde er in 2009 nog een oefenkamp waar tien verschillende landen aan meededen.
(overzicht van activiteiten op NEAT: Warstartshere) Veel Zweden zijn verontwaardigd over de evolutie die hun land doormaakt. Daardoor is er in Zweden een actief anti-militaristisch netwerk ontstaan met de toepasselijke naam Ofog, Zweeds voor 'deugnieterij, ongehoorzaamheid'. Na een paar jaar deelnemen aan geweldloze directe acties elders in Europa, zoals de NATO Game Over van Vredesactie in 2008, voelden ze zich klaar om zelf aan de slag te gaan. In de zomers van 2009 en 2010 organiseerde Ofog al nationale vredeskampen in het stadje Luleå, vlak bij NEAT, om het bestaan van het militair project in Zweden bekendheid te geven. Dit jaar was er ook buiten Zweden opgeroepen tot deelname aan de zomerbijeenkomst. Resultaat: zo'n zeventien nationaliteiten waren eind juli in Luleå vertegenwoordigd. De bedoeling van dit kamp: de internationale aandacht vestigen op het bestaan van NEAT, en, breder, op hoe oorlogen hier in Europa voorbereid en gepromoot worden. Op vrijdag 22 juli stroomden op het grote kampeerterrein buiten Luleå de deelnemers uit binnen- en buitenland toe, en waren er de eerste briefings. Die avond vespreidde zich ook het ontzettende nieuws van wat er in Noorwegen was gebeurd, in Oslo en op een ander vreedzaam zomerkamp. Voor de slachtoffers van die allesbehalve geweldloze acties hielden de vredesactivisten op zaterdag hun betoging in het centrum van Luleå even stil voor een kort, ingetogen moment van deelneming. Zondag en maandag stonden er in Luleå tijd debatten, workshops, en, niet onbelangrijk, trainingen in geweldloze directe actie op het programma. Dinsdag 26 juli was de grote actiedag. Als actiemodel was ervoor gekozen om zo veel mogelijk op en bij het vliegveld van NEAT bij Luleå roze te schilderen. Het eerste deel van de actiedag speelde zich af op een weg die door een deel van NEAT voert. Iedereen mag daar wel rijden, maar je mag er niet stoppen en rondwandelen, en zeker geen foto's maken of filmen. Dat deden de activisten dus wel, en ze schilderden daarbij flink wat roze anti-oorlogssymbolen en -leuzen op de baan. Op het einde van de ludieke acties op deze weg gingen honderden roze ballonnen tegelijk de lucht in, om het luchtruim symbolisch de de-militarizeren. Nadat de balonnen uit het zicht verdwenen waren, ging een deel van de vredesactivisten nog een stapje verder: ze probeerden op het terrein zelf te komen, om daar de schilderactiviteiten verder te zetten. Een klein aantal slaagde daarin, en zo ontstond er een schitterend, gigantisch roze vredesteken midden op de landingsbaan. Achtentwintig actievoerders werden opgepakt, en beschuldigd van vandalisme en ongeoorloofd binnendringen van het terrein. De Zweedse arrestanten werden meteen vrijgelaten, die zouden later per post een boete thuisgestuurd krijgen. De buitenlanders bleven een paar dagen aangehouden. Daarbij waren ook twee actievoerders van Vredesactie. Zo'n honderd vredesactivisten bleven de hele nacht bij de politiekantoren van Luleå en Piteå om met slogans en gezang hun opgepakte medestanders een hart onder de riem te steken. Nicola van Vredesactie zei tijdens haar verklaring dat ze het als een eer beschouwde deel uit te maken van de actievoerders die het bestaan NEAT in de schijnwerpers hadden gezet. De procureur oordeelde dat ze op basis van ethische overwegingen handelde. David van Vredesactie verklaarde later: “Militairen oefenen hier om overal ter wereld militair in te grijpen, terwijl de oorlogen in Afghanistan en Libië aantonen dat militaire interventie gewoon niet werkt. Met onze deelname aan deze internationale actie werken we aan de versterking van een Europees netwerk tegen militaire interventie. Op 1 april 2012 organiseren we in Brussel een internationale actie van burgerlijke ongehoorzaamheid op het NAVO-hoofdkwartier.” Vrijdagnamiddag werden de buitenlandse actievoerders, waaronder ook David en Nicola, na een laatste verhoor vrijgelaten. Zo'n veertig mensen - in het roze, natuurlijk - verwelkomden hen met luid gejuich en applaus. Foto's en videobeelden van de actie vind je op de website van Warstartshere
