Agoria, de Vlaamse sectorfederatie van de defensie-industrie wil dat Vlaanderen zijn beleid bijstuurt en de wapenindustrie subsidieert. Dat de wapenindustrie stevig lobbyt voor meer geld, weten we al langer. En met resultaat: de Europese Unie wil de komende tien jaar 40 miljard uitgeven aan onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe wapentechnologie. Vlaanderen maakte de keuze om geen overheidsgeld te investeren in onderzoek en ontwikkeling naar nieuwe wapens. Kunnen onze Vlaamse ministers en parlementsleden deze straffe wapenlobby trotseren of gaan ook zij voor de bijl?
De IWT-richtlijn
In de jaren negentig schreef de Vlaamse regering een richtlijn aan het Vlaams Wetenschapsinstituut IWT over "de steun aan onderzoeksprojecten met een mogelijke militaire affiniteit"*. De richtlijn verbiedt geen enkel onderzoek maar sluit overheidssteun aan wapenprojecten uit. Vlaanderen hield rekening met waardevolle ethische regels bij de besteding van overheidsmiddelen. Agoria roept vandaag op om die ethische regels te schrappen. Maar laat het duidelijk zijn: subsidies voor de wapenindustrie: de wereld wordt er niet beter van, enkel de wapenbedrijven.
De wapenlobby hield de pen vast
De Europese wapenlobby staat sterk. Het lobbybudget van de grootste tien Europese wapenbedrijven is op vijf jaar tijd verdubbeld van 2,8 miljoen euro naar 5,6 miljoen euro per jaar. Het rapport van Vredesactie 'Beveilig de winst, hoe de wapenlobby het Europees defensiebeleid kaapt' toont aan dat de besluitvorming rond de Europese subsidies voor de ontwikkeling van nieuwe wapens volledig werd gedomineerd door de wapenindustrie. De 'civil society' noch het Europees Parlement hadden enige substantiële inspraak. In sommige gevallen kopieert de Europese Commissie bijna letterlijk het advies van de wapenlobby. Het leidt tot een nooit eerder geziene versnelling van de militarisering van de Europese Unie met één doel: de defensie-industrie rendabel houden. De vraag welke wapens ontwikkeld moeten worden en of ze nodig zijn, wordt niet gesteld.
Een sterke wapenindustrie, voelt u zich al veilig?
Een sterke competitieve wapenindustrie, dat is een wapenindustrie die veel wapens exporteert. In de periode 2012-2016 waren de Europese lidstaten samen de tweede grootste wapenexporteur ter wereld: 26 procent van alle wapens die wereldwijd verhandeld werden kwam uit de EU. Europese landen leveren ook aan autoritaire regimes: van de 51 landen die door the Economist Intelligence Unit Democracy Index als 'autoritair' gelabeld werden konden er 43 wapens kopen in de EU.
De militaire technologieën die nu worden ontwikkeld, bepalen mee de oorlogsvoering van de toekomst. De Europese Unie is via voorbereidende onderzoeksprogramma's reeds gestart met de ontwikkeling van autonome wapens, zogenaamde killer robots. Een wezenlijk publiek debat over de wenselijkheid van deze technologieën blijft uit, ondanks waarschuwingen van wetenschappers en van het Europees Parlement. Hoe deze technologieën veiligheidsuitdagingen tegemoet komen, is eveneens onduidelijk.
Wat meer is, deze enge focus op wapentechnologie als antwoord op de veiligheidsuitdagingen sluit andere pistes uit. Het is tekenend dat de EU vorig jaar slechts 29 miljoen euro uitgaf aan programma's voor de preventie en geweldloze oplossing van conflicten.
Vlaamse oorlogseconomie?
Agoria wil dat Vlaanderen mee stapt in een oorlogseconomie, een economie die continu geruggensteund moet worden met publieke middelen om competitief te blijven, zonder een antwoord te vormen op de veiligheidsuitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. De best beschikbare militaire technologie is niets waard als we niet eerst het best beschikbare beleid maken.
Hendrik Vos, directeur van het Centrum voor EU studies aan de UGent, legt in een opiniestuk de vinger op de wonde: "het belangrijkste onderscheid tussen een leger en een roversbende is dat een leger politiek wordt aangestuurd".
* "Zowel voor wat betreft de steun aan de diverse projectvormen van wetenschappelijk onderzoek en technologische ontwikkeling, als wat betreft de financiering van onderzoeksmandaten, wenst de Vlaamse regering de ondersteuning uit te sluiten van projecten en mandaten welke rechtstreeks leiden tot toepassingen in wapens en wapensystemen, munitie en speciaal voor militair gebruik dienstig materieel en daaraan verbonden technologie, zoals bepaald in de wet van 5 augustus 1991 betreffende de in-, uit- en doorvoer van wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik dienstig materieel en daaraan verbonden technologie. "
Meer lezen: www.ikstopwapenhandel.eu
Of lees het rapport 'Beveilig de winst, hoe de wapenlobby het Europees defensiebeleid kaapt’
Of lees het rapport 'Beveilig de winst, hoe de wapenlobby het Europees defensiebeleid kaapt’