Geen haven ter wereld slaat zoveel Russisch gas over als Zeebrugge. 93% van het gas dat Fluxys voor Yamal LNG op basis van een 20-jarencontract dat het met dit Russisch gasbedrijf afsloot zet zijn tocht verder naar bestemmingen buiten Europa. Deze doorvoer heeft dus nagenoeg niets te maken met de Europese energiezekerheid. Rusland daarentegen is heel afhankelijk van de enorme opslagterminal die Fluxys in het kader van het contract bouwde. Zonder exclusieve toegang tot deze terminal, zou de Russische LNG-industrie slechts een fractie van haar LNG-export naar bestemmingen buiten Europa kunnen uitvoeren. Het Kremlin verdient er bovendien niet slecht aan: in 2023 haalde het Kremlin meer dan 500 miljoen euro aan belastinggeld op, op basis van het Russisch LNG dat via Zeebrugge overgeslaan wordt. De 50 miljoen euro die Fluxys jaarlijks voor haar diensten ontvangt, valt hierbij in het niets. Deze overslag stoppen is dus een uiterst logische stap als de intentie om de Russische militaire capaciteit te ondermijnen oprecht is.
België is dé draaischijf van Russisch vloeibaar gas. Dat leverde gasnetbeheerder Fluxys een plaatsje op op de Oekraïnse “Sponsors of War”-lijst. Geconfronteerd met het uitblijven van daadkrachtige actie van de federale overheid en het management van Fluxys nemen lokale besturen nu het voortouw. Zij zijn namelijk de hoofdaandeelhouders van Fluxys. Hun kapitaal wordt ingezet om oorlogsmisdaden te financieren. Met de motie die 25 maart voorlag op de Antwerpse gemeenteraad roepen verschillende lokale fracties de overslag van Russisch gas via België een halt toe. Ook een veertigtal actievoerders van Vredesactie, Extinction Rebellion, Intal en andere bezorgde burgers riepen de gemeenteraad op om de handel met oorlogsmisdadigers te stoppen.
“Hoewel een Europese sanctie uiteraard beter zou zijn, zal een Belgisch verbod omwille van de grote afhankelijkheid van Rusland van de grote opslagterminal in Zeebrugge een directe, betekenisvolle impact hebben op de Russisch oorlogskas. De federale overheid kan dat bovendien perfect doen. In het overslagcontract met het Russische Yamal LNG staat dat een overheidsbeslissing geldt als overmacht. Fluxys kan in dat geval dus het contract verbreken zonder een schadeclaim te moeten betalen. België hoeft dus niet te wachten op een Europese beslissing om een verbod op de overslag van Russisch LNG in te voeren, zoals minister Tinne Van der Straeten beweert”, zo stelt één van de actievoerders.
Antwerpse gemeenteraadsleden dwingen mensenrechten af
De federale overheid geeft echter geen blijk van zins te zijn om die stap te zetten. Daarom roepen gemeenteraadsleden in Antwerpen Fluxys en de federale overheid nu op het matje. Lokale overheden bezitten namelijk 77% van de aandelen van Fluxys. Van alle Belgische lokale overheden is Antwerpen de stad die veruit het meeste aandelen bezit: 3,85%, goed voor meer dan 360 miljoen euro. Dat geld wordt nu gebruikt om oorlogsmisdaden te financieren. Daar staat niet veel tegenover voor de inwoners van Antwerpen. Het bedrag dat Stad Antwerpen via dividenduitkering ontvangt van de grootschalige overslag van Russisch gas in Zeebrugge, 170.000 euro, is van weinig betekenis voor een stad die enkel al van de Vlaamse overheid 800 miljoen euro subsidies ontvangt. De stopzetting van deze business met Rusland raakt de portefeuille van de Belgische steden en gemeenten dus nauwelijks. Om komaf te maken met de oorlogsfinanciering steunden groen en pvda de motie. CD&V, N-VA, Vooruit en Vlaamse Belang verwierpen de motie die oproept tot respect voor mensenrechten. Stad Antwerpen blijkt dus spijtig genoeg niet bereid positie in te nemen tegen de versterking van de Russisch agressie-oorlog.
Actievoerders spreken duidelijke taal: “Stop handelsrelaties met oorlogsmisdadigers”
Met bloedrode handen en gasmaskers wezen 50 actievoerders op de mensenlevens die afhangen van de keuzes die de Antwerpse gemeenteraad op 25 maart maakt. Bij de aanvang van de gemeenteraad verzamelden ze aan de ingang van het stadhuis van Antwerpen. “We roepen de gemeenteraad op om deze motie goed te keuren, en respect voor mensenrechten en -levens af te dwingen van het management van Fluxys en van de federale overheid door Russisch gas uit onze havens te weren”, zo stelt een actievoerder.
De financiering van de Russische oorlogsmachine was niet de enige explosieve kwestie op de Antwerpse gemeenteraad. Ook de goedkeuring van het Antwerps stadsbestuur voor de aankoop van Israëlisch traangas door de Antwerpse politie werd door de actievoerders aangevochten. “Met de aankoop financiert het Antwerpse stadsbestuur rechtstreeks het genocidale geweld tegen het Palestijnse volk en heeft dus bloed aan de handen. Stop de handel met oorlogsmisdadigers!” zegt één van de actievoerders.
Ook in andere steden en gemeenten kunnen burgers de handel met oorlogsmisdadigers onder druk zetten
“Op de tweede verjaardag van de oorlog in Oekraïne lanceerden we een online tool die burgers alle informatie en middelen geeft om het debat op gemeenteniveau op gang te trekken”, kondigt Mattijs Van den Bussche, campagnemedewerker van Vredesactie aan. “Op vredesactie.be/stop-fuelling-war worden vragen, een motie, factsheet en mythbuster aangereikt, waarmee burgers in elke Vlaamse of Brusselse gemeente actie kunnen ondernemen om de financiering van de Russische oorlogsmachine een halt toe te roepen.”