Het Vlaams Parlement debatteert op 30 mei over een voorstel van de regering dat het mogelijk moet maken om een Vlaams wapenembargo in te stellen. Dat is goed nieuws. Vlaanderen kan dan zelf beslissen om landen zoals bijvoorbeeld Saoedi-Arabië onder embargo te plaatsen, ook als de politieke wil op Europees of internationaal niveau daarvoor ontbreekt.
Helaas vertoont de Vlaamse wapenexportwetgeving een ernstig gebrek waardoor de achterdeur van zo'n embargo wagenwijd open staat, namelijk de controle op het eindgebruik. In de praktijk weet de Vlaamse overheid amper waar haar militaire goederen terecht komen. De Vlaamse vredesbeweging en mensenrechten- en ontwikkelingsorganisaties roepen op om van de wijziging van het wapendecreet gebruik te maken om dit fundamenteel te wijzigen. Vlaanderen moet zelf de verantwoordelijk opnemen voor waar haar wapens terecht komen.
In 2015 was 69,4 procent van het eindgebruik ongekend. Een significant deel van de Vlaamse wapenexport is bestemd voor verwerking door de industrie van andere staten. Vlaamse wapens of wapenonderdelen worden uitgevoerd naar andere EU landen zoals Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Vervolgens worden diezelfde wapens, ondertussen ingebouwd in grotere wapensystemen, verder uitgevoerd naar ... Vlaanderen weet niet waar ze belanden. Nochtans zijn deze Europese landen grote exporteurs naar onder andere het Saoedi-Arabische regime. De wapenexport naar Saoedi-Arabië en andere problematische bestemmingen blijft via een ommetje dus een realiteit, ook onder een herwerkt decreet.
Het huidige decreet laat de controle op het eindgebruik van deze producten over aan lidstaten van de EU, en zelfs aan de lidstaten van de NAVO en van het Wassenaar Arrangement. Geen van deze multilaterale gouvernementele organisaties voert een effectieve controle op de naleving van de ethische regels waartoe de lidstaten ervan zich verbonden.
Door het regime van ‘algemene vergunningen’ voor transfers binnen de EU wordt een cruciaal deel van de Vlaamse export niet langer gecontroleerd. Het is van groot belang om risicovolle producten uit te sluiten uit dit regime en om zicht te blijven houden op wat er gebeurt met producten die via dit regime verhandeld worden.
Ondertekend door:
Vredesactie - Intal - Oxfam Solidariteit - Vrede - Broederlijk Delen - Pax Christi Vlaanderen - Vereniging Oud Strijders (VOS) - Aan De IJzer - IPIS - 11.11.11